Chức năng thận tồn dư là đặc biệt quan trọng ở bệnh nhân lọc máu. Nó không chỉ cho thấy lợi ích lớn ở kết quả điều trị như giảm thiểu lượng nước thừa, kiểm soát huyết áp tốt hơn,… mà còn là chỉ số để cho biết bệnh nhân có hồi phục chức năng thận sau khi tổn thương thận cấp hay không.
Chức năng thận tồn dư đã cho thấy lợi ích rất lớn ở bệnh nhân lọc máu, và thực tế khả năng có ở bệnh nhân lọc màng bụng lớn hơn độ thanh thải màng bụng.
Ở bệnh nhân lọc máu, độ thanh thải thận tồn dư có thể xấp xỉ độ thanh thải trung bình của creatinin và ure. Độ thanh thải ure (Kru) đánh giá thấp dưới mức lọc cầu thận (GFR) do tái hấp thu ở ống thận, ngược lại độ thanh thải creatinin (Kcr) đánh giá cao hơn mức lọc cầu thận do bài tiết thêm ở ống thận. Nó xác nhận rằng bệnh nhân ESRD có chức năng thận tồn dư (Kru) sống lâu hơn, và một điều rất quan trọng để tính được sự xuất hiện của chức năng thận tồn dư và giảm thiểu tổn thương cho quả thận (ví dụ: tránh các thuốc độc cho thận, cố gắng tránh tụt huyết áp do chạy thận) và đánh giá sự hồi phục của thận nhằm phân biệt với tổn thương thận cấp.
Đo Kru
Đối với trường hợp này, người ta cần thu thập nước tiểu trong vòng 24 giờ ở ngày không lọc máu.
– Bệnh nhân bắt đầu thu thập nước tiểu 24 giờ trước khi đến đơn vị chạy thận và báo lại cho đơn vị lượng nước tiểu.
– Lấy máu làm xét nghiệm để đo ure máu.
Nếu bệnh nhân điều trị chạy thận thông thường (3 buổi một tuần), và nếu thu thập nước tiểu 24 giờ trước chạy thận, người ta có thể hy vọng rằng nồng độ ure trung bình trong xuốt quá trình thu thập nước tiểu là 86% (trước buổi lọc giữa tuần) hoặc 90% (trước buổi lọc đầu tuần) của ure máu trước lọc. Kru được tính như sau:
Kru = (UUN/SUN)xQu
Trong đó UUN là nồng độ ure nitrogen nước tiểu; Qu là lưu lượng nước tiểu (ml/phút)
Các đơn vị đo UUN và SUN có thể không vấn đề, nhưng chúng cần phải giống nhau, chúng triệt tiêu lẫn nhau. Thông thường, Kru ở 0 – 8 mL/phút.
Ví dụ: nếu tốc độ nước tiểu là 0.33 mL/phút, hoặc 20 mL/h, trên 24 giờ sẽ thu được 480 mL nước tiểu. Cho rằng nồng độ ure nước tiểu khoảng 800 mg/dL (285 mmol/L) và thu thập nước tiểu ngay trước khi lọc máu buổi đầu tuần. SUN trước lọc cho chạy thận sẽ là 56 mg/dL (20 mmol/L). Kru là bao nhiêu?
Nồng độ tính bằng đơn vị mg/dL: Đầu tiên tính nồng độ ure trung bình trong 24 giờ thu thập nước tiểu. Như đã nói ở trên, SUN trong quá trình thu thập nước tiểu 24 giờ trước buổi lọc đầu tuần là 90%:
nồng độ SUN trước lọc bằng: 0.9×56 = 50 mg/dL
Kru =(800×0.33)/50 = 5.3 mL/phút
Nồng độ tính bằng mmol/L: Tương tự như trên ta có
nồng độ SUN trước lọc bằng: 0.9×20 = 18mmol/L
Kru =(285×0.33)/18 = 5.3 mL/phút
Bài trước: Tái tuần hoàn và ảnh hưởng lên kết quả Kt/V
Bài sau: Kt/V tiêu chuẩn
