HÌNH THÁI LÂM SÀNG VÀ DIỄN BIẾN TỰ NHIÊN CỦA VIÊM GAN VIRUS B – US-CDC 2001

US-CDC 2001: Recommendations for Preventing Transmission of Infections Among Chronic Hemodialysis Patients

Người dịch: BSCKI Nguyễn Thanh Hùng – PTTK Hội Lọc máu Việt Nam

1.2. Hình thái lâm sàng và diễn biến tự nhiên của viêm gan virus B

HBV gây viêm gan cấp và mạn. Thời gian ủ bệnh khoảng 45 đến 160 ngày (trung bình 120 ngày), và hình thành viêm gan cấp thường có biểu hiện đa dạng. Ở trẻ em, trẻ nhỏ (dưới 10 tuổi), và người lớn suy giảm miễn dịch  nhiễm HBV mới thường không có triệu chứng (40). Khi xuất hiện triệu chứng lâm sàng có thể có các triệu chứng như chán ăn, mệt mỏi, buồn nôn, nôn, đau bụng, vàng da. Những biểu hiện ngoài gan của bệnh (ngứa da, đau khớp, viêm khớp) có thể xảy ra (41). Những trường hợp tử vong sau viêm gan B cấp là 0.5 đến 1%.

Ở người lớn có tình trạng miễn dịch bình thường, hầu hết (94 – 98%) hồi phục hoàn toàn sau nhiễm HBV cấp, đào thải virus khỏi máu và tạo được kháng thể trung tính và tạo được miễn dịch trong tương lai (40, 42). Người suy giảm miễn dịch (gồm cả bệnh nhân thận nhân tạo), trẻ em, trẻ nhỏ, tiến triển thành nhiễm HBV mạn. Hậu quả của viêm gan B cấp là nặng, hầu hết di chứng nặng liên quan với bệnh lại xảy ra ở người hình thành nhiễm HBV mạn. Cho dù người nhiễm HBV mạn thường không có triệu chứng, xấp xỉ 15 – 35% tử vong do xơ gan hoặc ung thư gan (43 – 53).

Có nhiều phân nhóm HBV, và nhiễm hoặc miễn dịch với một phân nhóm sẽ tạo miễn dịch cho các phân nhóm còn lại. Tuy nhiên, tái nhiễm hoặc tái hoạt động của nhiễm HBV ở dạng ẩn đã được báo cáo ở nhiều nhóm bệnh nhân suy giảm miễn dịch, gồm cả những người ghép thận và người HIV (46, 47). Những bệnh nhân đó có kháng thể kháng nhân viêm gan B dương tính (anti-HBc), có hoặc không có kháng thể với HBsAg (anti-HBs), và hình thành ngưỡng phát hiện sau đó của HBsAg. Tần xuất của trường hợp này không rõ ràng.

Đơn điều trị với alpha interferon hoặc lamivudine được tiếp cận bởi FDA để điều trị bệnh nhân viêm gan B mạn (48, 49). Dù liều lamividine nên thay đổi dựa trên thanh thải creatinin ở bệnh nhân suy thận, không thay đổi liều ở bệnh nhân thận nhân tạo. Biến chửng kháng lamivudine dẫn đến những lo lằng về việc sử dụng thuốc kéo dài.